W jamie ustnej pacjentów może dochodzić do powstawania wielu różnego rodzaju problemów zdrowotnych. Jednym z ciekawszych przypadków są występujące u około 5% populacji braki zawiązków zębowych, czyli hipodoncja. Efektem takiego stanu jest pojawianie się u pacjentów braków zębowych w uzębieniu mlecznym i w uzębieniu stałym. W artykule dokładniej opisujemy, na czym polega hipodoncja, jakie wyróżnia się rodzaje braków zawiązków zębowych, jakie są najczęstsze przyczyny ich powstawania oraz na czym polega leczenie.
Jakie są rodzaje hipodoncji?
Hipodoncja, czyli brak zawiązków zębowych może występować w różnych formach. Wyróżnia się 3 podstawowe rodzaje tego stanu: oligodoncję, czyli całkowity brak co najmniej 6 zębów, mikrodoncję, czyli obecność miniaturowych zębów, które mają zachowaną anatomiczną strukturę prawidłowych zębów, oraz taurodontyzm, czyli stan, w którym zęby trzonowe mają powiększone komory, kosztem długości ich korzeni.
Przyczyny powstawania problemów z brakiem zawiązków zębowych
Jak tłumaczy nasz rozmówca, lekarz stomatolog z Kliniki Stomatologicznej Viscardi w Tychach: Podstawową przyczyną powstawania braków zawiązków zębowych są powstałe zmiany genetyczne. Inną częstą przyczyną powstawania hipodoncji mogą być też zmiany filogenetyczne w uzębieniu, które są spowodowane czynnościową adaptacją do zmieniającego się sposobu odżywiania oraz przyczyny środowiskowe, które są związane przede wszystkim z chorobami somatycznymi matki w trakcie ciąży, przyjmowaniem przez nią w trakcie ciąży niektórych rodzajów leków, naświetlaniem dziecka we wczesnym okresie jego rozwoju promieniami RTG lub po prostu niewłaściwym odżywianiem.
Za brak zawiązków zębowych mogą być też odpowiedzialne zaburzenia unerwienia w ostatniej fazie rozwoju zawiązków zębowych lub zbyt wczesne wapnienie środkowego odcinka górnej powierzchni trzonu kości klinowej, czyli tzw. siodła tureckiego. Według statystyk do hipodoncji częściej dochodzi u kobiet niż u mężczyzn
Na czym polega leczenie hipodoncji?
Leczenie hipodoncji może być przeprowadzane w różny sposób. Wybór konkretnej metody zależy przede wszystkim od wieku pacjenta oraz od ilości i miejsca brakujących zębów. Rozpoczęcie leczenia w przypadku braku zawiązków zębowych jest bardzo ważne, ponieważ brak większej ilości zębów może być później przyczyną powstania poważnych problemów z prawidłowym funkcjonowaniem narządu żucia. W zależności od wieku pacjenta leczenie hipodoncji może przebiegać w różny sposób:
- Leczenie hipodoncji u pacjentów do 6. roku życia: U tak młodych pacjentów, u których dopiero doszło do wyrżnięcia się pierwszych zębów, leczenie hipodoncji polega na stosowaniu protez ruchomych, które mają za zadanie poprawienie funkcji żucia. Z racji tego, że w tym wieku kości czaszki ciągle się rozwijają, stosowaną protezę ruchomą także trzeba dostosowywać w taki sposób, aby mogła prawidłowo wpływać na układ żucia.
- Leczenie hipodoncji u pacjentów pomiędzy 7. a 12. rokiem życia, czyli z uzębieniem mieszanym: U pacjentów w tym wieku także stosowane są protezy ruchome, a oprócz tego, w przypadku mikrodoncji, stosuje się również kompozytowe nadbudowy zębów stałych oraz startych zębów mlecznych w celu poprawy ich estetyki i funkcjonalności układu żucia. Po pojawieniu się już wszystkich zębów stałych w leczeniu hipodoncji u młodych pacjentów rozpoczyna się również leczenie ortodontyczne.
- Leczenie hipodoncji u pacjentów w wieku 16-20 lat oraz u dorosłych pacjentów: U pacjentów w tym wieku, czyli w momencie, gdy zakończył się już rozwój struktur twarzoczaszki, leczenie hipodoncji polega na wstawieniu pojedynczych implantów zębowych oraz na zastosowaniu leczenia protetycznego, przede wszystkim mostów.
