Rak szyjki macicy to jeden z najróżniejszych i jednocześnie najczęściej występujących u kobiet nowotworów. Według prowadzonych statystyk każdego roku w Polsce diagnozę wystąpienia raka szyjki macicy otrzymuje aż 3000 kobiet. Nie każda z nich niestety będzie miała możliwość powrotu do zdrowia, ponieważ podjęcie skutecznego leczenia jest możliwe tylko przy bardzo wczesnym, jeszcze na wczesnym etapie, wykryciu powstałych zmian. Z tego powodu stosowanie się do zasad profilaktyki raka szyjki macicy jest tak bardzo ważne. W artykule dokładniej opisujemy, jakie są przyczyny i objawy tej groźnej choroby oraz co można zrobić, żeby zminimalizować ryzyko jej powstania oraz żeby mieć pewność, ze w razie czego będziemy mogły ja wykryć jeszcze na etapie, na którym będzie możliwa do wyleczenia.
Na czym polega i jakie są przyczyny raka szyjki macicy?
Powstanie raka szyjki macicy jest spowodowane działaniem wirusa brodawczaka ludzkiego HPV. Innych przyczyn zachorowania nie ma, dlatego tez profilaktyka i diagnostyka choroby polega na regularnych kontrolowaniu obecności wirusa. Sama choroba zazwyczaj rozwija się bardzo długo i w trakcie tego rozwoju rzadko kiedy daje jakiekolwiek objawy. Brak objawów jest głównym czynnikiem, który powoduje to, że jest ona tak bardzo groźna.
Jak tłumaczy nasza rozmówczyni, lekarz ginekolog z gabinetu ginekologicznego w Białymstoku: Będący przyczyną powstawania i rozwoju raka szyjki macicy wirus brodawczaka ludzkiego HPV występuje w wielu postaciach i nie każda z nich jest w stanie powodować zachorowanie. Do zakażania HPV dochodzi na skutek kontaktu płciowego z jego nosicielem lub – dużo rzadziej – na skutek kontaktu ze skórą zakażonego. Co bardzo ważne, według prowadzonych badań ryzyko kontaktu lub kontakt z jakąkolwiek formą wirusa brodawczaka ludzkiego HPV w ciągu życia może mieć nawet 80% aktywnych seksualnie kobiet. Ryzyko to zwiększa się wraz z częstością zmieniania partnerów. Niektórzy specjaliści jako czynniki zwiększonego ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy wskazują również wieloletnie palenie papierosów oraz niski status ekonomiczny, który sprawia, ze kobiety dużo rzadziej poddają się profilaktycznym badaniom ginekologicznym.
Jakie mogą być objawy raka szyjki macicy?
Jak już wspomnieliśmy wcześniej, we wstępnym etapie nowotwór szyjki macicy nie daje żadnych objawów. Pojawiają się one dopiero później wraz z rozwojem choroby. Na początku są one widoczne w postaci częstych krwawień pomiędzy menstruacjami, np. po odbytych stosunkach. Częstym objawem jest również zwiększenie czasu trwania oraz obfitości menstruacji. Niepokojącymi objawami mogą być również np. obfite upławy czy silny ból podczas stosunku. Niestety po pojawieniu się takich objawów zazwyczaj choroba jest już w tak zaawansowanym stadium, że podjęcie jej skutecznego leczenia może się okazać po prostu niemożliwe.
Na czym polega profilaktyka raka szyjki macicy?
Żeby nie dopuścić do rozwinięcia się raka szyjki macicy i do tego, że nie będzie już możliwości podjęcie jego skutecznego leczenia, niezbędne jest stosowanie się do zasad profilaktyki. Na szczęście nie są one zbyt skomplikowane i z pewnością warto jest je stosować żeby mieć pewność, że pozostanie się zdrową. W ramach profilaktyki raka szyjki macicy mamy dwie możliwości: profilaktykę pierwotną oraz profilaktykę wtórną.
W ramach profilaktyki pierwotnej raka szyjki macicy wykonuje się serię szczepień przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego HPV. Profilaktyka pierwotna jest stosowana coraz częściej na świecie. Skorzystać z niej można również w coraz większej liczbie miejsc w Polsce. Niestety ograniczeniem tej metody jest to, że szczepienia dają najlepsze rezultaty, jeżeli są wykonywane u bardzo młodych kobiet, nastolatek w okolicach 12. czy 13. roku życia. Szczepienia mogą być też skuteczne u kobiet starszych, ale pod warunkiem, że nie rozpoczęły one jeszcze współżycia.
Dużo lepiej dostępną i zdecydowanie częściej stosowana jest profilaktyka wtórna raka szyjki macicy w postaci regularnego poddawaniu się w gabinecie ginekologicznym badaniu cytologicznemu. Wykonanie cytologii umożliwia wykrycie raka szyjki macicy jeszcze na bardzo wczesnym etapie rozwoju. Badanie polega na pobraniu z szyjki macicy materiału komórkowego, który następnie jest wysyłany w formie wymazu i poddawany szczegółowemu badaniu w laboratorium. Cytologia pozwala na wykrycie nawet niewielkich zmian w szyjce macicy, a więc na bardzo szybkie wykrycie powstania choroby jeszcze na etapie, w którym jest ona możliwa do wyleczenia. Według zaleceń każda kobieta powinna wykonywać cytologie przynajmniej raz na 3 lata, a w przypadku stwierdzenia podwyższonego ryzyka zachorowania, nawet częściej, czyli raz w roku. Badanie jest wykonywane między 10. a 18. dniem cyklu.
