Samochodowe instalacje LPG to rozwiązanie cieszące się rosnącą popularnością wśród polskich kierowców. Aby instalacja działała poprawnie i zapewniała nie tylko wysoki komfort, ale i bezpieczeństwo, musi zostać zbudowana z odpowiednio dobranych komponentów. Jednym z nich jest zbiornik, w którym przechowywane jest paliwo. Jakie wymogi musi spełniać, by mógł zostać zamontowany w aucie?
Wymogi prawne
Każdy zbiornik przeznaczony do zastosowania w samochodowej instalacji musi zostać wyprodukowany zgodnie z wytycznymi i wymogami zawartymi w regulaminie homologacyjnymi nr 67 EKG ONZ. Już na etapie projektowania, a później w czasie eksploatacji zbiornik podlega obowiązkowemu dozorowi technicznemu.
– „Po zamontowaniu zbiornik możemy wykorzystywać przez maksymalnie 10 lat, bowiem na taki okres obowiązuje jego legalizacja – mówi przedstawiciel Zenit Autogas Systems – Po tym okresie, zbiornik należy wymienić na nowy lub – o ile pozwala na to jego stan techniczny – przedłużyć legalizację na kolejne 10 lat. Przedłużenie ważności legalizacji można wykonać jednorazowo, co oznacza, że jeden zbiornik może być wykorzystywany przez maksymalnie 20 lat. Ponadto przedłużenie legalizacji musi być poparte dokładnym badaniem zbiornika – zbiornik musi przejść próbę ciśnieniową. Legalizację wykonać można w wybranych punktach, posiadających odpowiednie uprawnienia”.
Zarówno wymiana, jak i przedłużenie legalizacji ma swoje plusy i minusy. Za wymianę zapłacimy więcej, jednak możemy ją wykonać w każdym zakładzie specjalizującym się w montażu instalacji LPG. Ponadto cała procedura trwa bardzo krótko i może zostać wykonana od ręki. Przedłużenie legalizacji zbiornika możemy wykonać jedynie w wybranych, posiadających odpowiednie uprawnienia punktach, ponadto cała procedura wymaga dopełnienia formalności, a to zajmuje więcej czasu. Z drugiej strony legalizacja jest tańszym rozwiązaniem. Należy tylko mieć na uwadze, że znaczna większość starych zbiorników nie przechodzi testów – wtedy jedyną opcją jest wymiana.
Odpowiednie materiały konstrukcyjne
Zgodnie z regulaminem homologacyjnym, zbiorniki do instalacji LPG muszą być wykonywane ze stali niestopowych, zgodnych z normą EN 10120 – zawartość węgla w nich może wynosić maksymalnie 0,2%.
Produkcja i kształt
Zastosowanie odpowiednich gatunków stali wynika z faktu, że materiał na zbiorniki LPG powinien być podatny na technologie użyte w produkcji, a więc tłoczenie oraz spawanie. Opis technologii, jaką można wykorzystać w produkcji zbiorników również znajduje się w regulaminie homologacyjnym. Szczególnie ważne jest prawidłowe wykonanie spoin w miejscach montażu wielozaworu oraz punktach mocowania zbiornika do nadwozia pojazdu. Finalny produkt ma kształt walca lub toroidalny, a grubość jego płaszcza waha się od 2,5 mm do 4 mm.
Testy
Każda seria produkcyjna poddawana jest bardzo rygorystycznym testom sprawdzającym ich odporność na zniszczenie. Testy te polegają między innymi na pobraniu z losowo wybranych egzemplarzy próbek materiału (np. spoin) i poddaniu ich badaniom pod kątem wytrzymałości na zginanie i rozciąganie. Dodatkowo sprawdzane jest, w jakich warunkach dochodzi do zniszczenia zbiornika. Próby rozrywania polegają na wytworzeniu wewnątrz zbiorników ciśnienie wielokrotnie przekraczające maksymalne ciśnienie gazu podczas eksploatacji. Próbę uważa się za zaliczoną, jeśli rozerwanie zbiornika następuje dopiero po tym, jak zwiększy on swoją objętość o określony w regulaminie procent, a jednocześnie nie dojdzie do jego fragmentacji. Zbiorniki LPG przechodzą również próby szczelności z użyciem wody o ciśnieniu 3 MPa, próby rozerwania pod wpływem ognia o określonej temperaturze oraz próby zniszczenia w wyniku działania siły bezwładności, powstających podczas jazdy czy kolizji.