Instalacja elektryczna w domu narażona jest na występowanie przepięć, które mogą poważnie uszkodzić podłączone do niej sprzęty. Zdarzenie to bardzo często związane jest wyładowaniami atmosferycznymi. Burza i pioruny zawsze stanowiły zagrożenie, jednak obecnie ochronniki przepięć pozwalają zredukować ryzyko uszkodzeń sprzętu, nawet jeśli nie zostanie on odłączony od źródła zasilania.
Rodzaje ochronników przepięciowych
Należy mieć świadomość, że dostępne są ochronniki przepięć różnego typu. Decydując się na montaż urządzenia w domu koniecznie trzeba poradzić się fachowca, gdyż skuteczna ochrona zależy od odpowiednio dopasowanych i właściwie zainstalowanych urządzeń.
Ogólnie można wskazać, że ochronniki dzieli się na urządzenia typu 1 (dawniej klasa B) , typu 2 (dawniej klasa C) oraz typu 3 (dawniej klasa D). Instalacja wykonywana jest kaskadowo, a każde z urządzeń ma za zadanie chronić przed innym rodzajem zagrożenia.
Ochronnik klasy B nazywany jest także odgromnikiem. Jego zadaniem jest ochrona przed przepięciami charakteryzującymi się bardzo wysokimi wartościami. Powstają one na skutek bezpośredniego uderzenia pioruna lub gdy uderzy on w linię energetyczną znajdującą się w niewielkiej odległości. Gdy dojdzie do takiego zdarzenia odgromnik pozwala na znaczne zmniejszenie impulsu do wartości nieprzekraczających 4 kV. Zasada działania urządzenia związana jest ze wbudowanym iskiernikiem.
Kolejnym rodzajem urządzenia jest ochronnik typu 2. Pozwala on na ograniczenie przepięcia do wartości rzędu od 1 do 1,5 kV. W praktyce urządzenie te pozwala na ochronę wielu sprzętów domowych podłączonych do sieci elektrycznej. Chroni urządzenia przed tzw. przepięciem komutacyjnym oraz stanowi kolejny element ochrony, w przypadku pierwotnej redukcji przepięcia przez ogranicznik typu 1. W urządzeniach typu 2 wykorzystywane są warystory z tlenkiem cynku.
Ostatnim rodzajem są ochronniki typu 3, które pozwalają zabezpieczyć najbardziej delikatne sprzęty. Przepięcia, które nie zostały zniwelowane przez poprzednie ograniczniki mogłyby uszkodzić niektóre sprzęty. Dlatego też stosuje się ograniczniki klasy D, które służą do bezpośredniej ochrony. Są one instalowane albo w rozdzielnicy, albo tuż za gniazdkiem (w puszce elektrycznej). Zdarza się, że są one częścią urządzenia.
Gdzie zainstalować ochronniki przepięć?
Ograniczniki przepięć montuje się obecnie we wszystkich nowych budynkach. Dobrą praktyką jest również montaż w starych instalacjach, gdy wykonywany jest ich remont.
